نوع المستند : علمی ـ پژوهشی
المؤلف
أستاذ في قسم العمارة، کلية الهندسة المعمارية، جامعة العلم و الفن- يزد
المستخلص
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [English]
المؤلف [English]
The loss and negligence of the Islamic architecture essence and reality is one of the problems that face the Islamic architecture today. The Islamic architecture was often studied by various-cultural orientalists. So they were often studying only its surface neglecting the fact that the ornaments and the surface are only manifestation and image of the Islamic architecture and they are changeable by time and place.This study is a try to refer to this fact. Dealing with the visual image of this architecture shouldn't hinder the study of the essence of this architecture which is the implicit truth inside you as a human being and inside the world as an aspect of creation. This research studies: the deep and solid connection between the image and the meaning in the Islamic architecture and the importance of the Islamic architect's role and thoughts. As well as it points clearly to the transition of concepts from the meaning world into the image world, and the symbol matter and its solving where symbols changed from the existing world into the image world which confirms the importance of the Islamic architecture and its clarity in the image.
الكلمات الرئيسية [English]
صورت و معنا؛ نقش معمار مسلمان در خلق معماری
سمیه امیدواری[1]
هنر و معماری اسلامی به عنوان یکی از تجلیات برآمده از اندیشه و تفکر اسلامی واجد غنای بسیاری در درون خود بوده است و این معماری به عنوان زبان گویای حقیقت، از مرتبه معنا به مرتبه صورت ظهور و تجلی یافته است. رمز یکی از مفاهیمی است که هنرمند مسلمان در خلق آثار خویش ناگزیر از آن بهره می‌گیرد. بی شک معمار مسلمان بنا به مرتبه خویش و جایگاهی که در نظام هستی داشته است قادر به کشف و انکشاف رموز عالم به عنوان حقیقتی متجلی در نظام عالم تکوین و در مرتبه بعد تجلی بخشیدن به آن معنا در نظام عالم تشریع بوده است. رمزگشایی از رموز و درک معنا از نظام هستی و مرتبه دیگر تجلی بخشیدن به آن معنا در قالب صورت رمزی، کار هنرمند و معمار مسلمان خواهد بود. اما مسئله‌ای که این مقاله به بررسی آن می‌پردازد تعیین نسبتی است که هنرمند مسلمان با مراتب مختلف رمز برقرار میکند. فرآیند خلق معماری اسلامی در گرو رمزگشایی و رمزپردازی در عالم هستی بوده است که معمار مسلمان با غور در معنا باید به حقیقت این رموز واقف گردد و آنها را در فرآیند خلق معماری، به مرتبه تجلی رساند.
کلیدواژهها : معماری اسلامی، صورت، معنا، رمز.
المصادر والمراجع
القرآن الکریم
نهج البلاغة
1. الکتب
إشفیتسر, إلبرت( 1963م). فلسفة الحضارة، مترجم:د. عبدالرحمن بدوی، د.ط، المؤسسة المصریة العامة للطباعة والنشر.
بن حموش، مصطفی (2006). جوهر التمدن الإسلامی، دراسات فی فقه العمران، ط1، بیروت: دار قابس.
بهنیسی، عفیف(2004م). موسوعة التراث المعماری، الجلد 1 و ا2، دمشق.
بورکهارت، تیتوس(1986م)ـ هنر اسلامی؛ زبان و بیان، مترجم: مسعود رجب نیا، طهران: سروش.
تقی زاده، محمد (2009 م). أسس الفن الدینی فی الثقافة الإسلامیة، الطبعة الشهر.
دهخدا، علی اکبر(2008م). کتاب لغة دهخدا، (موسوعة لغویة فارسیة).
سعاد ماهر، محمد(1985م). العمارة الإسلامیة علی مرّ العصور، الجزء 2، ط1، دارالبیان العربی.
عبدالقادر الریحاوی(1999م). العماره العربیه الإسلامیه؛ خصائصها وآثارها فی سوریه، ط2، دمشق: دارالبشائر،.
غالب، عبدالرحیم(1988م). موسوعة العمارة الإسلامیة (عربی- فرنسی- إنکلیزی)، بیروت.
الغزالی، امام محمد(1982 م).کیمیاء السعادة، طلوع و زرین، طهران.
نصر، حسین(1996م). هنر و معنویت اسلامی، مترجم: رحیم قاسمیان، الطبعة المطالعات الدینیة والفنیة، طهران.
ندیمی، هادی(2006-2007م). کلک دوست، ده مقاله در هنر و معماری، أصفهان، مؤسسة الترفیه الثقافی فی بلدیة أصفهان.
ایمانی، نادیه (2008م)ـ «معمارى اسلامى در نگاه معاصر»، نشریة آبادی، طهران، العدد 48، صص76 - 85 .
بهشتی، محمد(2008م). «مسجد، مکان معراج مومنان»، گردهمایی مکتب اصفهان: مجموعه مقالات معماری و شهرسازی، اصفهان.
بورکهارت، تیتوس(2002م)ـ «سهم هنرهای زیبادر تعلیم مسلمانان»، مترجم: سید علاء الدین طباطبائی، مجله خیال، فرهنگستان هنر، العدد 3، صص22 - 33 .
فیروزان، مهدی(2001م)ـ «راز و رمز هنر دینی»، مقالة بعنوان «معنى رمزی صورت در معمارى اسلامى»، خالد عزام، مقالات ارائه شده در اولین کنفرانس بین المللی هنر دینی، طهران، سروش، صص167 -171.
مهدوی نژاد، محمد جواد (2002م)ـ «هنر اسلامی، در چالش مفاهیم معاصر و افق های جدید»، نشریة هنرهای زیبا ، العدد 12، صص23 - 32 .
المصادر و المراجع الإنکلیزیة
The Aga Khan award for Architecture 2001, Modernity and Community: Architecture in the Islamic World, Thames and Hudson, 2001.
)