Document Type : Research Paper
Authors
1 ph.D student in Arabic, University Alzahra, Department of Arabic Language and Literature, Tehran, Iran
2 Associate Professor in Arabic, University Alzahra, Department of Arabic Language and Literature, Tehran, Iran
3 Associate Professor in French, Department of French Language and Literature, Tehran, .iran.
Abstract
Keywords
فاطمه بختیاری[1]
بتول مشکینفام[2]
حمیدرضا شعیری[3]
چکیده
هدف این نوشتار تبیینی تازه از معنای «عذاب» و«اجر» در سوره بقره، با تکیه بر«حوزه معنایی» ایزوتسو مبنی بر تعیین کلمات کانونی وکلیدی و«فرایندهای گفتمان» مبنی بر روابط تنشی است. دو واژه مذکور رمزگانیاند که خداوند آنها را به صورت کدهایی در اختیار بشر قرار داده تا بر اساس آن هدایت را از گمراهی بشناسند. با روش توصیفی-تحلیلی نشان خواهیم داد، چگونه مقولات فرازبانی عذاب و جزا با هم زیربنای تغییر زندگی انسانها و موجب شقاوت وسعادت میشوند. بررسی الگوهای تنشی آیات مربوط به دو حوزهی عذاب و اجر نشان داد عوامل شناختی و عاطفی موجود در گفتمان سوره بقره در فضای تنشی، تعامل و باهم ایجاد معنا میکنند. به علاوه، الگوی تنشی در گستره کلمات کانونی عذاب و اجر از نوع همگرا و افزایشی است. در نظام تنشی مؤمنین بر اساس ادراک حسی و عاطفی و بر اساس رابطه بین دنیاگریزی و رفتن به سمت ریسمان الهی، ارزشی به نام اجر برای آنها شکل میگیرد و کافران نیز در اثر التقاط بین آخرتگریزی ودنیاپرستی به نقطه ارزشی عذاب میرسند. الگوی متصور برای دو گروه از نوع تنشی همگرا و ناهمگراست. در ابتدای آیات 1-3 الگوی تنشی صعودی است، اما در بقیه آیات علاوه بر نوع افزایشی، الگوی نزولی نیز مشاهده شد.
کلیدواژهها: حوزههای معنایی، عذاب، جزا، نشانه معناشناسی، الگوی تنشی، سوره بقره.
[1] .دانشجوی دکتری، رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران (نویسنده مسئول) f.bakhtiari@alzahra.ac.ir
[2] .دانشیار زبان و ادبیات عربی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه الزهراء(س) تهران.bmeshkin@alzahra.ac.ir
[3] .دانشیار زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه تربیت مدرس، تهران. shairi@modares.ac.ir