Document Type : Research Paper
Authors
1 Associate Professor at the Department of Arabic Language and Literature at TarbiatModarres University
2 Ph.D in Arabic Language and Literature from at TarbiatModarresUniversity
3 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, TarbiatModarresUniversity
4 Professor at the Department of Arabic Language and Literature at TarbiatModarresUniversity
Abstract
Keywords
نمودِ رنگ و بوی محلی در رمان ذاکرة الجسد اثر احلام مستغانمی
پژوهشی در نظریه جهان شمولی ادبیات
کبری روشنفکر*
کاوه خضری**،هادی نظری منظم***، فرامرز میرزایی****
چکیده
جهان شمولیِ ادبی، نظریهای نوظهور در عرصه نقد ادبی و ادبیات تطبیقی است که مبانی نظری آن در حال تکامل است. بنا بر این نظریه، ادبیاتِ جهان شمول نظریهایست که میخواهد با بررسی مؤلفههای جهان شمولی ادبیات در متون مختلف، ساز و کار کوچ متون از مرزهای ملی و وارد شدن آن به فضای جهانی ادبیات را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد؛ سپس نتایج حضور در فضای جهانی را بر اساس ارزشهای جهان شمول بررسی کند. رمان "ذاکرة الجسد" اثر احلام مستغانمی، یکی از رمانهای موفقِ این نویسنده الجزائری است که با پرداختن به فرهنگ سیاسی و سنتهای الجزایر، پس از کسب چندین جایزه معتبر در جهان عرب، مانند جایزه نجیب محفوظ، توانست از رهگذر ترجمه به زبانهای مهم، در فضای جهانی ادبیات حضور یابد. از شرطهای مهم حضور آثار ادبی در فضای جهانی، لزوم وجود مؤلفههایی در اثر ادبی است. یکی از مؤلفههای مهم جهان شمولی ادبیات، وجود رنگ و بوی محلی در آثار ادبی است. مقاله حاضر بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی، نمودهای "رنگ و بوی محلی" را در رمان ذاکرة الجسد در شش سطح: هویت عربی، بزرگداشت مقام شهدای انقلاب الجزائر، نقد سیاستهای عربی، نمادهای موفقیت سیاسی در تاریخ قدیم، زبان عامیانه و لباس الجزائری بررسی کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نویسنده با تاکید بر هویت عربی، بررسی انقلاب الجزائر، آسیب شناسی سیاست سران عرب، روایت برخی از گفتههای داستانی در قالب زبان عامیانه و توصیف لباس الجزائری، توانست فضای محلی الجزائر را به شکلی زیبا در رمان خود بگنجاند.
کلیدواژهها: جهان شمولی ادبی، رنگ و بوی محلی، احلام مستغانمی، ذاکرة الجسد.
*دانشیارگروه زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس،Kroshan@modares.ac.ir
**دکتری زبان وادبیات عرب ازدانشگاه تربیت مدرس (نویسنده مسئول) ،kawa_khezri@yahoo.com
***استادیار ، گروه زبان و ادبیات عرب ، استاد دانشگاه تربیت مدرس، hnazarimonazam@yahoo.com
***استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه تربت مدرس، mirzaeifaramarz@yahoo.com