Document Type : Research Paper
Authors
1 Assistant Professor, Department of Theological Education, Farhangian University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran.
Abstract
Highlights
Holy Qur'an
Ibn al-Jawzi, Abu al-Fraj Abdul Rahman bin Ali (1422) Zad al-Masir fi Ilm al-Tafsir, Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi. [In Arabic]
Ibn Faris, Ahmad (1399) Ma'jam Maqais al-Lagheh, Dar al-Fakr. [In Arabic]
Ibn Qutaiba, Abdullah bin Muslim (1411) Tafsir Gharib al-Qur'an, Beirut: Al-Hilal Dar and Library. [In Arabic]
Ibn Ashur, Muhammad Tahir (1420) Tafsir al-Tahrir and Al-Tanweer, Beirut: Arab History Foundation. [In Arabic]
Ibn Manzoor, Muhammad Ibn Makram (1405) Lisaan al-Arab, Qom: Adab al-Hozha Publications. [In Arabic]
Abul Fotuh al-Razi, Hussain bin Ali (1408) Rawz al-Jinan wa Rawh al-Janan fi Tafsir al-Qur'an, Mashhad: Astan Quds Razawi Islamic Research Foundation. [In Persian]
Abourayyah, Mahmoud (No. date) Al-Azwa’ Ala al-Sunnah al-Muhammadiyah, Cairo: Al-Bat’ha Publications. [In Arabic]
Al-Bastowi, Abdul Alim Abdul Azim (1420), encyclopedia of hadiths of Imam al-Mahdi, Beirut: Dar Ibn Hazm. [In Arabic]
Al-Baghwi, Hossein bin Masoud (1420) Ma’alam al-Tanzil, Beirut: Dar Ihiya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Al-Balkhi, Muqatil ibn Sulaiman (1423) Al-Tafsir , Beirut: Dar Ihya al-Turath. [In Arabic]
Bayzawi, Abdullah bin Umar (1418) Anwar Al-Tanzil and Asrar al-Ta’wil, Beirut: Dar Ihiya al-Trath al-Arabi. [In Arabic]
Al-Tha’labi, Abu Ishaq Ahmad ibn Ibrahim (1422) Al-Kashf wa al-Bayan an Tafsir al-Qur'an, Beirut: Dar Ihya al-Tarath al-Arabi. [In Arabic]
Darwazah, Muhammad Ezzah (1404) Al-Tafsir al-Hadith, Beirut: Dar al-Gharb al-Islami. [In Arabic]
Al-Dhahabi, Shams al-Din Muhammad (No. date) Mizan al-E’tedal fi Naqd Al-Rijal, Beirut: Dar al-Ma’refah. [In Arabic]
Razi, Abd al-Rahman bin Muhammad (1419) Tafsir al-Qur'an al-Azim, Kingdom of Saudi Arabia: Maktabah Nizar Mustafa al-Baz. [In Arabic]
Al-Raghib al-Isfahani, Hossein ibn Muhammad (1412) Mofradaat Aleaaz al-Qur'an, Beirut: Dar al-Shamiah. [In Arabic]
Al-Rawandi, Qutb al-Din Sa’eed bin Hibatullah (1405) Fiqh al-Qur'an, Qom.: Ayatollah Al-Mar’ashi Al-Najafi Library. [In Arabic]
Al-Zamakhshari, Mahmoud bin Umar (1407), Al-Kashshf, Beirut: Dar Al-Kitab al-Arabi. [In Arabic]
Al-Samarqandi, Nasr bin Muhammad bin Ahmad (1416), Bahr al-Uloom, Beirut: Dar al-Fikr. [In Arabic]
Al-Suyuti, Abd al-Rahman bin Abi Bakr (1404), Al-Dur al-Manthur fi Tafsir al-Qur'an bil-Ma’thur, Qom: Al-Maqbata al-amma for the majesty of Ayatollah Al-Azmi Murashi al-Najafi. [In Arabic]
Al-Sana’ani, Abd al-Razzaq bin Hammam (1411) Tafsir al-Qur'an al-Aziz, Beirut: Dar al-Marafa. [In Arabic]
Tabatabai, Mohammad Hossein (1390) Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an, Beirut: Al-A’lami Publishing House. [In Arabic]
Al-Tabresi, Fazl bin Hasan (1372) Majma’ al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an, Tehran: Nasser Khosrow. [In Arabic]
Al-Tabari, Abu Ja'far Muhammad bin Jarir (1412) Jami’ al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an, Beirut: Dar Al-Marefah. [In Arabic]
Al-Tusi, Muhammad bin Hassan (No. date), Al-Tebyan fi Tafsir al-Qur'an, Lebanon: Dar Ihiya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Al-Tusi, Muhammad bin Hassan (1407) Tahdeeb al-Ahkam, Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyya. [In Arabic]
Ali, Javad (1422) al-Mufassal fi Tarikh al-Arab Qabl al-Islam, Dar al-Saqi. [In Arabic]
Al-Ayyashi, Muhammad bin Masoud (1380) Kitab al-Tafsir, Tehran: Elmiyyah Press. [In Arabic]
Al-Farra’, Yahya bin Ziyad (1980) Ma’ani al-Qur'an, Cairo: Al-Hay’h al-Mesriya al-Amma li al-Kitab. [In Arabic]
Al-Qurtubi, Muhammad bin Ahmad (1364) Al-Jame’ le Ahkam Al-Qur'an, Tehran: Nasser Khosrow. [In Arabic]
Al-Kulayni, Muhammad bin Yaqoob (1407) Al-Kafi, Tehran: Dar al-Kutub al-Islami. [In Arabic]
Maraghi, Ahmad Mustafa (No. date), Tafsir al-Maraghi, Beirut: Dar al-Fakr. [In Arabic]
Makarem Al-Shirazi, Nasser (1374) Tafsir Nemoone, Tehran: Dar al-Katb al-Islamiyyah. [In Persian]
Al-Meybodi, Ahmad bin Abi Sa’d (1371), Kashf al-Asrar wa Odda al-Abarar, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
Nahhas, Ahmad bin Muhammad (1421), E’rab al-Qur'an, Beirut: Dar al-Kutub al-Elamiya. [In Arabic]
Al-Waqidi, Muhammad bin Omar (1409) al-Maghazi, Beirut: Dar al-A’lami. [In Arabic]
Keywords
Main Subjects
نقد دیدگاههای تفسیری درباره آیه 24 سوره نساء
سید جعفر صادقی[1]
جمال طالبی قره قشلاقی [2]
چكيده:
مطابق تفسیر مشهور، آیه 24 نساء در ادامه آیه ماقبل به تحریم ازدواج با زنان شوهردار، به استثنای کنیزان اشاره دارد. مفسران در پنج دیدگاه متفاوت استثنای آیه را ناظر به زنان اسیر شده در جنگ یا کنیزان یا زنان مهاجر یا کمتر از چهار زن میدانند. اما اشکالاتی مانند ابهام در معنا، ضعف در روایات مورداستناد، مخالفت برخی از آراء با روح کلی تعالیم اسلامی و... در این آراء وجود دارد. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با مطالعه 210 تفسیر موجود در نرم افزار جامع التفاسیر(3)، باتکیه بر سیاق و شواهد متنی ناپیوسته ضمن نقد این آراء، در قالب دیدگاهی نو و متفاوت بر آن است که واو ابتدای آیه، عاطفه نیست و مستأنفه است و این آیه ادامه نهی آیه قبل نیست و معنای مستقلی دارد. همچنین «محصنات» در لغت و اصطلاح، زنان پاکدامن هستند، نه شوهردار و عبارت «ماملكت أيمانكم» شامل کنیزان میشود. لذا «والمحسنات من النساء الاماملکت ایمانکم» مبتدا و «کتابالله علیکم» خبر آن و هر دو مرفوعند. پس به مردان برای ازدواج با زنان پاکدامن که کنیز نیستند توصیه میکند. البته آیه بعد حکم فوق را تلطیف مینماید و به مردان اجازه میدهد در صورت ناتوانی مالی با کنیزان مؤمن نیز ازدواج کنند.
کلیدواژهها: قرآن، سوره نساء، ازدواج حلال، زن پاکدامن، آیه 24 سوره نساء.
[1] استادیار گروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) dr.sadeghi@cfu.ac.ir
[2] دانشیار، گروه آموزش زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. j.talebi@cfu.ac.ir
تاریخ دریافت: 18/11/1402، تاریخ پذیرش: 14/2/1403