Document Type : Research Paper
Authors
1 Ph.D. of Arabic Language and Literature, Arak University, Arak, Iran
2 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Arak University, Arak, Iran
3 Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Arak University, Arak, Iran,
Abstract
Keywords
Main Subjects
بررسی هنجارگریزی آوایی و نوشتاری در شعر نبیل یاسین
چکیده
هنجارگریزی از اصطلاحات مطرح شده از دیدگاه فرمالیستهای روسی به شمار میآید. این رویکرد یکی از شیوههای برجستهسازی متن ادبی است که میتوان آن را خروج از زبان معیار در نظر گرفت. از دیدگاه لیچ زبانشناس انگلیسی، برجستهسازی متن به دو گونه «هنجارگریزی» و «قاعدهافزایی» تحقق مییابد. او هنجارگریزی را به هشت نوع تقسیم کرده است. این پژوهش هنجارگریزی آوایی و نوشتاری را به روش توصیفی ـ تحلیلی، در شعر شاعر عراقی، نبیل یاسین واکاوی نموده است. شاعران معاصر عربی به نوآوری در زبان و مفاهیم شعری پرداختند که نبیل یاسین از جمله آنها است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قاعدهکاهی و قاعدهافزایی موجب برجستهسازی در اشعار نبیل یاسین شده است. در شعر وی، هنجارگریزی آوایی در قالب اشباع، تشدید و تسکین تجلی یافته است. شاعر از طریق گزینش خاصی از کلمات به دلیل همجنس بودن و هماهنگی بیشتر آنها با دیگر اجزای تشکیلدهنده کلام سبب میگردد مفاهیم و احساسات شعری را به مخاطب القا نماید. روشهای هنجارگریزی نوشتاری در شعر او عبارتند از: کاربست شکلها، جدانویسی حروف واژهها و استفاده از نقطهچین، بهکارگیری نشانههای نگارشی در جای نامناسب، بهکارگیری اعداد و اضافه. او توانسته با هنجارگریزی نوشتاری میان لفظ و معنا پیوندی استوار برقرار کند. قاعدهافزایی در اشعار وی در قالب تکرار اسم، حرف، فعل، جمله و عبارت تجلی یافته است. بهکارگیری این روشها در شعر او با هدف برجستهسازی و انعکاس بحرانها و شرایط نابسامان عراق است؛ بنا براین، از این رویکردها برای نوآوری در ساختار و زبان شعر و آفرینش معناهای جدید بهره گرفته است.
کلید واژهها: آشناییزدایی، برجستهسازی، هنجارگریزی آوایی و نوشتاری، نبیل یاسین