Document Type : Research Paper
Authors
1 Associate Professor of Department of Arabic Language and Literature, University of Sciences and Knowledge of the Holy Quran, Qom, Iran.
2 Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Payam-e-Noor University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Department of Quranic and Hadith Sciences, Ayatollah Borujerdi University, Borujerd, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
ساز وکارهای عدالت اجتماعی و راههای به کارگیری آن بر اساس تفسیر المیزان و فی ظلال القرآن
عسگر بابازاده اقدم[1]
جواد خانلری[2] ابراهیم نامداری[3]
چکیده:
بی تردید، عدالت اجتماعی یک موضوع مهم و در عین حال، بحث برانگیز در حوزه اجتماعی و مذهبی است. پژوهش در این موضوع جهت شناسایی مفهوم، اهمیت و راههای دستیابی به آن با تکیه بر متون قرآنی، دو تفسیر «المیزان» و «في ظلال القرآن» ضروری است. این پژوهش به تبیین مفاهیم و مؤلفه های اساسی عدالت اجتماعی و چگونگی به کارگیری آن بر اساس متون دینی پرداخت. پرسش این پژوهش بر اساس شناخت مفهوم عدالت اجتماعی و تحلیل مؤلفه های آن و چگونگی به کارگیری آن بود، به ویژه این که قرآن کریم حاوی دستورات و مبانی مرتبط با عدالت اجتماعی است. شناسایی درست این مفهوم و احکامی که باید در تحقق آن نقش داشته باشد برای جامعه و دین اسلام حیاتی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مفهوم عدالت اجتماعی، مؤلفههای آن و چگونگی کاربرد آن بر اساس تفاسیر «المیزان» و «في ظلال القرآن» بود. با پژوهش پیرامون مفهوم و مولفه های عدالت اجتماعی و نحوه به کارگیری آن بر اساس تفسیر قرآن، می توان به درک عمیق تر و جامع تری از این مفهوم و چگونگی به کارگیری آن دست یافت. این پژوهش رویکردی را دنبال نمود که تحلیل متون قرآنی را با یافته های مفسران «المیزان» و «في ظلال القرآن» ترکیب می کرد. همچنین متون مرتبط با مفهوم عدالت اجتماعی و کاربرد آن در اسلام بررسی شد. در پایان، پژوهشگر به یافته هایی رسید از جمله: مشخص شد که مطالعه عدالت اجتماعی و اجزای آن از قرآن کریم جهت شناخت مبانی اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف عدالت اجتماعی دستیابی به تعادل و برابری در توزیع منابع و فرصت هاست. مطالعه رهنمودهای قرآن در خصوص عدالت به انسان کمک می کند تا بر اساس اصول اسلام زندگی کند. بررسی عدالت، درک مفاهیم حق و عدالت و نحوه به کارگیری آنها را افزایش می دهد و همچنین، ابزارها و روش شناسی هایی را به منظور حل مشکلات اجتماعی و دستیابی به تغییر فراهم می کند و نیز این تحقیق، از چشم انداز جامعه ی برابر و عادلانه حمایت کرد و مشارکت برای دستیابی به این امر را ترویج نمود.
کلید واژهها: قرآن، عدالت اجتماعی، مؤلفهها، تفسیر، المیزان، فی ظلال القرآن.
[1]. دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم، قم، ایران (نویسنده مسئول) babazadeh@quran.ac.ir
[2] . استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران Dr.khaanlari@pnu.ac.ir
[3] . دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران enamdari@abru.ac.ir
تاریخ دریافت: 14/11/1402، تاریخ پذیرش: 30/02/1403