Document Type : Research Paper
Authors
1 PhD in Arabic Language and Literature,Yazd University,Yazd,Iran.
2 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University,Ghazvin,Iran.
Abstract
Main Subjects
دیستوپیا و نمود آن در رمان «دفاتر الوراق» اثر جلال برجس
مجتبی قنبری مزیدی[1]
علیرضا نظری[2]*
چکیده
ادبیات پلید شهر (Dystopia)، ادبیات جامعه ای خیالی و فاسد است که از خیر و خوبی تهی گشته و شر مطلق بر آن حاکم است. از برجسته ترین ویژگی های آن می توان به ویرانی، قتل، ظلم، فقر و بیماری اشاره کرد. این گونة ادبی پس از آنکه زندگی مناسب و شایستهای برای نویسندگان در واقعیت حاصل نشد، در قالب دنیایی خیالی در آثارشان ظاهر شده است. ادبیات عرب نیز از این گونه ادبی خالی نیست، شاعران و نویسندگان عرب در آثار شعری و متون ادبی خود به این مفهوم توجه داشتهاند. جلال برجس رماننویس اردنی و نویسنده رمان «دفاتر الوراق» از جمله نویسندگانی است که در رمان خود شهر خیالی را به تصویر می کشد که وقایع آن پیرامون قتل، ویرانی و فساد می چرخد. این امر نتیجۀ واقعیتهای تلخ جامعه اردن و شکاف طبقاتی موجود در آن و همچنین درگیریهای مداوم با اشغالگران اسرائیلی است که کشورهای عربی را به سمت ناآرامی و هرج و مرج سوق داده است. پژوهش پیشرو کوشیده است به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی مفاهیم دیستوپیا مانند فقر، آوارگی، محرومیت، فساد گسترده حکومتی، ظلم و ستم و نمود این مفاهیم در رمان دفاتر الوراق مورد بررسی قرار دهد. بررسیها نشان میدهد شخصیتهای موجود در رمان دچار ناهنجاریهای اخلاقی و تضادهای شخصیتی هستند که از پیامدهای پلید شهر است و همچنین موضوعهای پنهان اجتماعی مانند زندگی سرخوردگان، بیخانمانها و آوارگان در مرکز توجه نویسنده قرار داشته است. جلال برجس به عنوان یک نویسندۀ متعهد راه رسیدن به سعادت را برچیده شدن حاکمیت فاسد و ظهور حاکمیتی عادل بر میشمارد که قانون و عدالت را در جامعه اجرا کند.
کلیدواژهها: رمان معاصر، دیستوپیا، جلال برجس، دفاتر الوراق.
[1] - دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه یزد ،یزد، ایران. m_gh.mazidi@yahoo.com
[2] ـ دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) ، قزوین،ایران.(نویسنده مسؤول)، email: a.nazari@hum.ikiu.ac.ir
تاریخ دریافت: 2/12/1401، تاریخ پذیرش: 05/05/1402