Document Type : Research Paper
Authors
1 Eshagh Sadeghi (ph.d student, Arabic Language and Literature, Persian Gulf University, Bushehr, Iran
2 Associate Pofessor, Department of Arabic Language and Literature, Persian Gulf University, Bushehr, Iran
Abstract
Keywords
سبک شناسی غافلگیری در قرآن کریم
اسحاق صادقی (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر ایران)
eshaghsadeghi6642@gmail.com
سید حیدر فرع شیرازی (دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران)
نویسنده مسؤول: shirazi@pgu.ac.ir
رسول بلاوی (دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران)
r.ballawy@pgu.ac.ir
حسین مهتدی (دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران)
mohtadi@pgu.ac.ir
ناصر زارع (دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران)
nzare@pgu.ac.ir
چکیده
قرآن كريم کتابی بسیار شیوا، رسا و معجزهگر است، این کتاب سرشار از روشهای جامع و کاملی برای بیان معنای مورد نظر و رساندن آن به ذهن مخاطب است. غافلگیری آن است که شخص از قبل فکر کاری را نکرده باشد و غیر منتظره برای او اتفاق افتاده باشد. پس غافلگیری در واقع کاری است که هدف آن بهره برداری از سهل انگاری و غفلت دیگران است، به طوری که شخص با انجام یک کنش سریع و شدید در یک مکان و زمان خاص، هیچ مجالی به طرف مقابل برای خنثی کردن برنامه ها و واکنش نمی دهد. در این مقاله، ما موضوع "غافلگیری" را در قرآن کریم انتخاب کردیم تا روشها و زمینه هایی را که در مورد غافلگیری با آنها روبرو هستیم بررسی کنیم و ببینیم چرا این روش ها در این کتاب متفاوت هستند، و اهداف و مقاصد کلماتی را که بر غافلگیری دلالت دارند، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش آماری در این کتاب تحلیل و تبیین نماییم.
در این مقاله ما كلمات بیانگر معنای غافلگیری لفظی را در قرآن کریم که شامل کلمه "بغتة" و "إذا" هستند و اولی 13 بار و دومی و 47 بار ذکر شدهاند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم، و به بررسی حروف این دو کلمه و ساختار آیات و سورههایی که این دو کلمه را در متن خود دارند پرداختیم تا اهداف، مقاصد و دلالت هايي را كه هر یک از این دو کلمه در آن زمینه آمده است بررسی کنیم و ببینیم و چرا یکی از آنها در جای دیگری بیان نشده است. مهمترین نتایجی که ما بدست آوردیم این است که: "بغتة" بیشتر به صورت خاص برای توضیح تعجب کفار و منافقین هنگام عذاب، خصوصاً عذاب مرگ و فنا و عذاب قیامت مورد استفاده قرار گرفته است، اما "إذا" بیشتر به صورت عام برای توضیح تعجب از معجزه انبیا و پیمان شکنی کفار و انکار نعمتهای خداوند متعال و شرك ورزيدن منافقين کار رفته است. و نیز هدف اصلی در آیاتي كه اصطلاح "بغتة" به كار رفته است پند و اندرز مردم ازسرنوشت قوم ظالم و ناسپاس است، اما هدف اصلی در آیاتی که اصطلاح "إذا" به كار رفته است ترساندن مردم از گناه و تشويق آنها به انجام كار نیک است.
کلید واژه ها: قرآن کريم، گفتمان قرآنی، سبک شناسی، غافلگیری.