Document Type : Research Paper
Authors
1 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Kermanshah University of Technology, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor, Department of Islamic Theology, Lorestan University of Technology, Khorramabad, Iran
Abstract
Keywords
بررسی و نقد نظریه تکامل در تفسیر المیزان
سیدابوالفضل موسویزاده[1]
فاطمه احمدی[2]
چکیده
علامه طباطبائی با اعتقاد به «ناسازگاری توحید و تکامل»، معتقد است که نظریه تکاملی خلقت از نظر علم مردود است و نظر قرآن کریم بنابر ظهور آیات مربوطه دال بر خلقت ثبوتی است، لذا هیچ تعارضی بین علم و دین در این زمینه وجود ندارد. راهکار علامه در تمرکز بر توحید و انسانشناسی دینی، تنها ناظر به حل تعارض محتوائی است و ایشان در حل تعارض داروینیسم با بینش دینی درباره جهان هستی، طبیعت و اخلاق راهحلی ارائه ننمودهاند. روش ایشان توانائی کامل در حل تعارض ظاهری علم و دین ندارد و تنها در صورتی موفق است که نظریه تکاملی واقعاً ابطال شود. از نظر نگارنده، نظریه تکامل، نه تفسیر غایتانگارانه عالم هستی را نقض میکند و نه نظمداری عالم را، حتی اگر تفسیرهای غایتانگارانه را از زیستشناسی زدوده باشد نمیتواند با تفسیر غایتانگارانه متافیزیکی در هستیشناسی معارض باشد، همانگونه که تفسیر علّی علمی از طبیعت با تفسیر علّی فلسفی از هستی منافاتی ندارد. متافیزیک در طول فیزیک است هم از جهت فاعلیت هم از جهت غایت. با «جمع توحید و تکامل» در «دیدگاه تکامل توحیدی» میتوان نشان داد که لازمه پذیرش نظریه تکامل، نفی خدا و فاعلیت او در جهان نیست و خداوند به عنوان خالق و مدبر عالم، میتوانسته طرح و نقشه خود را از طریق فرایند تکامل پیاده کند. روش این تحقیق توصیفی_تحلیلی است.
کلیدواژهها: قرآن کریم، تفسیر المیزان، خلقت، نظریه تکامل، نظریه ثبات انواع.
[1] استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران، (نویسنده مسئول): a.mosavizadeh@kut.ac.ir
[2] استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه لرستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، خرم آباد، ایران: ahmadi.f@lu.ac.ir