Author
Associate Professor, department of Arabic language and literature, Persian Gulf University, Bushehr – Iran
Abstract
Keywords
کاربردشناسی گفتمان ارتباطی جلوههای مقاومت در سرودههای سعید الصقلاوی (مطالعه موردی قصیدۀ "صرخة طفل")
رسول بلاوی *
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
چکیده
شعر ابزاری الهامبخش است که زندگانی و حالات روانی انسان را به تصویر میکشد، و از نهفتهها و نگفتههای آدمی پرده برمیدارد، از سویی برای خلق ارتباط با دیگری و تحقّق غایات معنایی به گفتمان مبتکر روی میآورد. در این بین نیز شاعرانی بودند که با بکارگیری برخی ابزارهای فنی مؤثر کوشیدند، اندیشهها و عواطف خود را به مخاطب القا و روند ارتباطمندی را محقق سازند. سعید الصقلاوی شاعر معاصر عمان از جمله شاعران برخوردار از خصیصهای شعری مبتنی بر گفتمان نوآوری– ارتباطی است. و در این راستا قصیده "صرخة طفل" وی را که نمادی از مقاومت است را بعنوان محور پژوهش برگزیدهایم؛ این سروده متضمّن گفتمانی انقلابی، و طرحی انسان دوستانه است که نوعی همدلی معنوی با قشر ستمدیده فلسطین بشمار میرود، شاعر نیز در این سروده از تکنیکهای زیباشناسی با هدف غنی ساختن جنبههای مبتکرانه تأثیرگذار بر مخاطب بهره جسته، و در این میان ابزارهای زبانی را بعنوان پل ارتباطی ما بین احساس شاعر و درک مخاطب بکار بسته است.
این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر رویکرد کاربردشناسی، بارزترین تکنیکهای نوآورانه مشتمل بر مشارکت خواننده در روند ارتباطمندی سه گفتمان سینمایی، رسانهای و برهانی را مورد کاوش قرار داده و همچنین در پی نمایان ساختن دادهها و تکنیکهای نوپدیدی است که متن را به منظور رساندن دیدگاه شاعر به مخاطب، به لحاظ بار معنایی زایا و غنی ساخته است. یافتههای پژوهش نشان میهد که سعید الصقلاوی در این شعرِ متصف به گفتمان نوآورانه، سعی در تأثیرگذاری بر خواننده و برخورداری از موقعیتی افتخارآمیز در قبال مسئله فلسطین و رنج کودکان داشته است، از این رو از برخی ابزارهای ارتباطی محرّک و برانگیزاننده استفاده کرده است.
کلید واژگان: کاربرد شناسی، گفتمان، ارتباط، مقاومت، سعید الصقلاوی، قصیده "صرخة طفل" .