Homeland Motif in the Poetry Of Hazem Rishk Al-Tamimi The "Rain-Like Letter" of as a Sample

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD student,Department of Arabic Language ,Faculty of Literature , Al-Zahra University, Tehran ,Iran

2 Associate Professor, Department of Arabic Language ,Faculty of Literature , Al-Zahra University, Tehran ،Iran

3 Professor, Department of Arabic Language ,Faculty of Literature , Al-Zahra University, Tehran ،Iran

Abstract

The country is a great concern in the emotional formation of the human being; Iraq has been and still suffers from wars and occupation, and the Iraqi poet has been and still is calling for the preservation of the national identity and cultural privacy, in a way that guarantees the self and civilization of the citizen. And the Iraqi poet HazemRashk Al-Tamimi is not excluded from the rest of the poets, because the homeland has a feeling and emotional attachment that flows from deep down through his mouth in the form of eloquent talk of melody and a great impact on the same recipient.The study chose a critical approach that combines description and analysis, describing the motive based on previous studies, then conducts the technical analysis of the poetic models indicating the motif of the homeland in the poet's office. And reached the most important results: that the suffering of Iraq led to the emergence of Hazem, the father of the homeland in his poems, with a clear prominence, as the image of the homeland appeared to him mixed with sadness, pain and suffering, and this is a reflection of the reality in which the Iraqi people live.

Keywords

Full Text

درون مایه وطن در شعر حازم رشک التمیمی

مطالعه موردی دیوان الأحرف المشبهة بالمطر

 مریم غلامی[1]

رقیه رستم بورملکی **

انسیه خزعلی ***

چکیده

وطن در شکل گیری عاطفی انسان نقش برجسته ای دارد. کشور عراق از دیرباز تا کنون از جنگ و اشغال در رنج بوده است، و شاعر عراقی نیز با اشعار خود به دنبال حفظ هویت ملی و حریم فرهنگی  کشور، به گونه ای که بیانگر انتساب شهروندان به وطن و تمدن باشد، بوده است. شاعر معاصر عراقی، حازم رشک التمیمی نیز از سایر شاعران عراقی نیز مستثنی نیست، چرا که وطن نزد او یک احساس و ارتباط عاطفی ووجدانی عمیق است که از اعماق وجودش برگرفته، و در قالب کلامی فصیح و دارای موسیقی بر شنونده تأثیر بسیار بالایی دارد. وطن در دیوان شاعر به درون مایه اصلی تبدیل شده است. درون مایه "موتیف" به موضع، واقعه، ایده یا کلیشه ای اشاره دارد  که در آثار مختلف ادبی، داستان های عامیانه و افسانه ها به تکرار می یابیم. هدف از این مطالعه بررسی بخشی از دیوان "الاحرف المشبهه بالمطر" حازم رشک التمیمی است. این مطالعه رویکرد انتقادی مرکب از توصیف و تحلیل را برای بررسی انتخاب کرده است. ابتدا به توصیف درون مایه مبتنی بر مطالعات پیشین پرداخته، و سپس نمونه های شعری که نشانگر نقش محوری وطن در دیوان شاعر است را مورد بررسی قرار می دهد. از جمله نتایج این  مطالعه: این که رنج های موجود در عراق منجر به بازتاب گسترده وطن در اشعار حازم رشک التمیمی شده است. به گونه ای که تصویر وطن همراه با حزن و درد و آه بروز یافته و این امر انعکاس حقایق موجود در عراق است. همچنین روشن شد که وطن در چارچوب مربع  شهرها، مردم، دین و حاکمان عراقی توسط شاعر به تصویر کشیده شده است.

  کلیدواژه ها:درون مایه، وطن، شعر سیاسی، حازم رشک التمیمی.


[1] . دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. M.gholamy@alzahra.ac.ir

**. دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول) R.rostampour@alzahra.ac.ir.

***.استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. E.khazali@alzahra.ac.ir 

 

References

القرآن الکریم.
إسماعیل، عزالدین (1972م). الشعر العربی المعاصر؛ قضایاه و ظواهره الفنیة و المعنویة، ط2، بیروت: دار الثقافة.
أنیس، إبراهیم (1978م). موسیقى الشعر، ط5، القاهرة: مکتبة الانجلو المصریة.
التمیمی، حازم رشک (2019م). الأحرف المشبهة بالمطر، مصر: مؤسسة صهیل للطباعة والنشر.
ربابعة، موسى سامح (2011م).آلیات التأویل السیمیائی، ط1، الکویت: آفاق النشر والتوزیع.
شبلنر، برند (1991م). علم اللغة والدراسات الأدبیة؛ دراسة الأسلوب، البلاغة، علم اللغة النصی، الترجمة: محمود جاب الرب، ط1، القاهرة: الدار الفنیة.
    العطار، سلیمان عبدالعظیم (2010م) . الموتیف فی الأدب الشعبی والفردی، القاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
طه، المتوکل (2004م). حدائق ابراهیم، ط1، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات والنشر.
الملائکة، نازک (1989م). قضایا الشعر المعاصر، ط9، بیروت: منشورات دارالعلم للملایین.
الرسائل العلمیة
   حاشوش خویط، وسام(2015م). حازم رشک التمیمی شعره وحیاته، رسالة الماجستیر فی اللغة العربیة وآدابها، الأردن: جامعة مؤتة.
     المقالات
آباد، مرضیة، ورسول بلاوی (1392ش)«موتیف النهر والبحر فی شعر یحیی السماوی» مجلة العلوم الإنسانیة الدولیة المحکّمة، السنة 20، العدد 1، (صص 1-18)
بلاوی، رسول، ومرضیه آباد، وعباس طالب زاده، وعباس عرب،  (2012م) «موتیف الاغتراب فی شعر یحیى السماوی»، مجلة العلوم الإنسانیة، طهران: العدد 19، (صص 77-94).
تقوی، محمد، وإلهام دهقان(1388ش) «موتیف چیست وچگونه شکل می گیرد»فصلیة نقد ادبی، العدد8، (صص32-7)
     دهقان، الهام(1390ش) «موتیف و گونه ها و کارکردهای آن در آثار داستانی صادق هدایت» فصلیة نقد أدبی، العدد 13،(صص 91 – 115)
ربابعة، موسى سامح (1988م) «الموتیف فی الشعر الجاهلی،» مجلة مؤتة للبحوث والدراسات، جامعة مؤتة، المجلد الخامس، العدد الأول، (صص 4-28)
روشنفکر، کبرى و حامد بورحشمتی(1394ش). «موتیف النخلة والزیتونة فی شعر سمیح القاسم»، مجلة إضاءات نقدیة،  السنة 5، العدد 20، (صص 97-118).
الشامی، حسن (2007م). «مفاهیم أساسیة فی دراسة الموروث الشعبی الشفهی»، مجلة الخطاب الثقافی، العدد الثانی، (صص 6-59).
    عموری، نعیم (2015م). «موتیف الإمام حسین (ع) فی شعر فاروق جویدة»، مجلة مرکز دراسات الکوفة، السنة 3، العدد 37،         (صص 133-154)
-------- (1436ه). «موتیف الموت والحیاة فی شعر أدیب کمال الدین»، مجلة اللغة العربیة وآدابها، السنة 10، العدد4، (صص 587-601).
المنصور، زهیر أحمد (1421ق). «ظاهرة التکرار فی شعر أبی القاسم الشابی؛ دراسة أسلوبیة»، مجلة جامعة أمّ القری، السنة 3، العدد 5، (صص 128-152)

Files

Share

How to cite

Statistics