Musical and semantic structure in Poetry of Resistance A case study of Besisu and Al-fitory

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph.D, student, Imam khomeini international university

2 Associate Professor, Imam khomeini international university

Abstract

Music is one of the most dynamic and vibrant elements in building blocks of poetry, and poetry of resistance as included in contemporary Arabic poems, accompanied by its special rhythm and melody, is an innocent representation of emotions and conscience of Arab people with his lost dreams. Accordingly, the present descriptive-analytic study firstly considers a selective approach of poems by Moin Basisu and Mohammed Al-Fitory to analyze the extrinsic musical of odes and their changes and innovations in the poems as adopted by the two aforementioned poets. It then investigates the role of rhymes and their typology in relation to the music and meaning of ode. The study also reviews and analyzes the acoustic mechanism of the poem of resistance which leads to the richness of poetry music in order to define the relationship among the internal music, the content of the ode, and the poet’s state of mind. Results show that the rhythmic melody in these two poets’ poems has undergone different changes and new interpretations have had a vital role in minimizing the boring uniformity of music. And synthetic melodies in Fitory’s poems because of a new rhythm and melody originate from the poet’s personal experiences are regarded as highly poetic poems. It also has made the conditions appropriate for internal music analysis, uniformity, and homogeneity of acoustics in words structures. In overall, it results in harmony, musical cohesion, and multi-aspect semantics to the poem.

Keywords


ساختار موسیقایی و معنایی شعر مقاومت

مطالعه موردی شعر بسیسو و فیتوری

وحید میرزائی[1]

نرگس انصاری**

چکیده

موسیقی از عناصر پویا و زنده در ساختمان شعری به شمار می­رود و شعر مقاومت به عنوان بخشی از شعر معاصر عربی با ریتم و نغمه­های خاص خود، بیانی صادق از احساس و وجدان انسان عربی و آرزوهای گمشده اوست. از این روی این جستار با رویکرد توصیفی – تحلیلی و آماری و با گزینش اشعار معین بسیسو و محمد فیتوری ابتدا به تحلیل موسیقی بیرونی قصاید و تغییرات و نوآوری­هایی که در ساختمان تفعیله شعر این دو شاعر رخ داده، می­پردازد. سپس نقش قافیه و انواع مختلف آن را در ارتباط با موسیقی و معنای قصیده مورد توجه قرار می­دهد و در ادامه مکانیسم صوتی شعر مقاومت را که سبب غنای موسیقی شعر می­شود، به منظور بیان ارتباط میان موسیقی درونی و مضمون قصیده و عواطف شاعر بررسی و تحلیل می­کند. نتیجه بررسی­ها نشان می­دهد بحر متدارک در شعر این دو شاعر از تغییرات مختلفی برخوردار بوده و تفعیله­های نو، نقش مؤثری در کاهش یکنواختی ملالت­آور موسیقی داشته است. همچنین بحرهای ترکیبی در شعر فیتوری به دلیل دارا بودن ریتم و نوایی نو بر اساس تجارب درونی شاعر در صدر اوزان شعری وی قرار دارد و تحلیل موسیقی درونی اشعار وحدت و همسانی صوتی در ساختار کلمات ایجاد کرده که علاوه بر هماهنگی و انسجام موسیقایی، ابعاد معنایی متعددی را به متن شعری بخشیده است.

 

کلید واژه­ ها: شعر مقاومت، ایقاع، مکانیسم صوتی، معین بسیسو، محمد فیتوری.   

 



mvahid1366@yahoo.com  دانشجوی دکتری دانشگاه بین­ المللی امام خمینی (ره).[1]

narjes_ansari@yahoo.com   ** دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین ­المللی امام خمینی (ره).

 

أنیس، إبراهیم (1952م). موسیقی الشعر، ط 2،مصر: مکتبة الأنجلو المصریة.
_______ (د.ت) الأصوات اللغویة، د.ط، مصر: مطبعة نهضة مصر.
بسیسو، معین (2008م). الأعمال الشعریة الکاملة، د.ط، بیروت: دارالعودة.
بشر، کمال (2000م). علم الأصوات، د.ط، القاهره: دار غریب.
ثابت، طارق (2018م). النسق الشعری وبنیاته: منطلقات التاسیس المعرفی والتوظیف المنهجی،ط 1،عمان: مرکز الکتاب الأکادیمی.
خلیل أبو أصبع، صالح (2009م). الحرکة الشعریة فی فلسطین المحتلة بین عامی 1948م-1975م دراسة نقدیة. د.ط، د.ب: منشورات جامعة فیلادلفیا.
صابر عبید، محمد (2001م). القصیدة العربیة الحدیثة بین البنیة الدلالیة والبنیة الإیقاعیة، د.ط، دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
علی، عبدالرضا (1997م). موسیقی الشعر العربی قدیمه وحدیثه، ط 1، عمان: دار الشروق للنشر والتوزیع.
علی السمان، محمود (1983م). العروض الجدید أوزان الشعر الحرّ وقوافیه، د.ط، مصر: دارالمعارف.
الفیتوری، محمد (1979م). دیوان، ط 3، بیروت: دار العودة.
معوض، سلیمان (2009م). ع‍لم‌ ال‍عروض‌ و م‍وس‍ی‍ق‍ی‌ ال‍ش‍ع‍ر، د.ط، طرابلس: المؤسسة الحدیثة للکتاب.
موسی، منیف (2001م). محمد الفیتوری شاعر الحسّ والوطنیة والحبّ، ط1، بیروت: دارالفکر العربی.
نجم العبیدی، جمال (1969م). الرجز نشأته، أشهر شعرائه، د.ط، بغداد: مطبعة الادیب البغدادیة.
وادی، طه (2000م). جمالیات القصیدة المعاصرة، ط1، القاهرة: الشرکة المصریة العالمیة للنشر.
الأطاریح
منصوری، زینب (2011م). دیوان «أغانی أفریقیا» لمحمد الفیتوری دراسة أسلوبیة، رسالة ماجستیر، أستاذ مشرف: صالح لمبارکیة، جامعة الحاج لخضیر: کلیة الآداب واللغات، باتنه، الجمهوریة الجزائریة.
خوش طینت، زهرا (1393ش). کارکرد ایقاع در اشعار محمد الفیتوری، رساله کارشناسی ارشد، استاد راهنما: عبدالعلی آل بویه لنگرودی، جامعة الإمام الخمینی الدولیة، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، قزوین.
المقالات
نجار، منال (2017م). «قراءة براغماتیة مقامیة لموسیقی القافیة ورَسْمها، دیوان الأعشی أنموذجا»، مجلة جامعة النجاح للأبحاث (العلوم الإنسانیة)، المجلد 31 (9). (صص 1577-1622)
کیانی، حسین و امین نظری تریزی(1340ق). «دراسة فی البنیة الإیقاعیة والدلالیة للقافیة وطرائق اشتغالها فی الشعر الفلسطینی المقاوم بعد نکسة 1967م»، مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة، المجلد 22، العدد 1. (صص 247-281)