بيرم التونسيّ؛ شاعر الشّعب والحرّية (دراسة وتحليل)

نوع المستند : علمی ـ پژوهشی

المؤلفون

1 أستاذ مشارک في قسم اللّغة العربية و آدابها بجامعة رازي

2 أستاذ مشارک في قسم اللّغة العربية و آدابها بجامعة رازي،

3 طالبة ماجستير في فرع اللغة العربية وآدابها، رازي

4 طالبة ماجستير في فرع اللغة العربية وآدابها، رازي،

المستخلص

محمود بيرم التونسيّ (1893م-1961م) الشّاعر والکاتب المصري المعاصر، يعود جلّ شهرته إلي أشعاره الشّعبية أو الفولکولور. يعتبر التونسي فضلاً عن کونه شاعراً، مؤلّفاً موسيقياً وکاتباً للمسرحيات والسّناريوهات السّينمائية والبرامج الإذاعية. وهو الّذي حوّل شعر الزّجل إلى فن حديث راق. أکسبت القصائد العامية الّتي نظمها التونسيّ الأدب الشعبي رصيداً هائلاً وضخماً وأعطته زخماً کبيراً لا يستهان به. حيث مهّدت الطريق لنشوء نمط جديد من أدب الفولکولور في غضون الخمسينات والستّينات. تطرّق التونسي في کثير من مقطوعاته الشّعرية إلى القضايا السياسية والاجتماعية والوطنية لکنّه طرق أحياناً أبواب المدح والرثا والدين والشّعر السّاخر أيضاً. يرمي مقالنا هذا واعتماداً على المنهج الوصفي- التحليلي دراسة أشعار التونسي العامية ومن أبرز معطيات البحث أنّ الشاعر کرّس شعره للتعبير عمّا يمسّ حياة الشّعب من أحداث سياسيّة وثورية وما يعانيه أبناء شعبه من المشاکل والمصائب بنبرة حاسمة وناقدة. و أبرز ميزة يتميّز بها شعر بيرم التونسيّ هي أنّه نظم باللّغة الدارجة أو الشعبية لما لهذه اللّغة من تأثير في أکبر شريحة من الشّعب المصري الّذي علّق عليه الشاعر آماله لمواجهة التّحديات وتجاوز المشاکل.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [English]

Beyramallunisi; poet of the people and freedom

المؤلفون [English]

  • Tooraj Zeynivand 1
  • Jahagir Amiri 2
  • Nasrin MalekiDoborji 3
  • Khadyjeh Alboghobeish 4
1 Assistant professor of Arabic Literature and language of Razi University
2 Assistant professor of Arabic Literature and language of Razi university
3 M.A Student of Arabic Literature and language of Razi university
4 M.A Student of Arabic Literature and language of Razi university
المستخلص [English]

Mahmoud beyramaltunisi (1893-1961)  arabian  contemporaneous author and poet has been renowned cause of his repertoire -zajal(folkpoems). He is reminiscedas a symphonist -dramatist and scripwriter of radio programs and screen writing that has extended zajal to a modern artistic level. Cause of his repertoire he accredit to arabicfolkpoems and for creation of newfolkpoems in the 1950 and 1960 decades. Subject of his poems are politic society and domestics but  his poems there are  subjects such as panegyric elegization faith and satire. Foundings of investigation express that beyram has allocated his poems to intentions of revolution and people. And his political poems consist of review that express falts and issues of the society.One of most important and motives that causes our poet desires to valgate in his poems is common̛sinfluence. And this implies that the poet sees her wishes with facing with challenges and  problems nor just special part of it.
.

الكلمات الرئيسية [English]

  • Arabic contemporary poems
  • political literature
  • Folklore literature
  • Egyptain contemporary poems
  • Mahmoud beyramaltunisi

النص الكامل

بیرم تونسی؛ شاعر مردم و آزادی

تحقیق و بررسی

 

تورج زینی وند[1]

جهانگیر امیری[2]

نسرین ملکی دوبرجی[3]

خدیجه آلبوغبیش[4]

چکیده

محمود بیرم التونسی(1893-1961) شاعر و نویسنده­ی معاصر مصری به سبب سرودن مجموعه اشعار زجل(شعرهای عامیانه) شهرت یافته است. از او به عنوان تصنیف ساز، نمایش­نامه نویس، نویسنده­ی برنامه­های رادیویی و فیلم­نامه­نویسی که زجل را به سطح هنری نوینی رساند، یاد می­شود. او با آثارش به شعر عامیانۀ عربی اعتبار تازه­ای بخشید و راه را برای  پیدایش شعرهای عامیانه­ی جدید در دهه­های1950 و 1960م هموار ساخت. موضوع اشعار وی؛ مسائل سیاسی، اجتماعی و مردمی است، اما در شعر وی مضامینی در زمینۀ مدح، رثا، دین و طنز نیز به چشم می­خورد. یافته­های پژوهش گویای این مطلب است که بیرم تونسی، قلمش را در خدمت مردم و اهداف انقلابی قرار داده است و اشعار سیاسی اجتماعی وی دربردارنده­ی نقدی صریح است که عیوب و مسائل و مشکلات جامعه را مورد هدف قرار داده است. از مهمترین دلایل و انگیزه­هایی که باعث گردیده شاعر به زبان عامیانه در اشعارش روی بیاورد، تأثیر این گویش بر توده‌های مردم مصر است. این نکته بیانگر آن است که شاعر، اهداف و آرزوهایش را در نقد و رویارویی با چالش­ها و مشکلات عامۀ مردم می­بیند.

کلیدواژه­ها:شعر معاصر عربی، ادبیات سیاسی، ادبیات عامیانه، شعر مصر، بیرم تونسی.

 

 


[1].دانشیارگروه زبان وادبیّات عرب دانشگاه رازی( نویسنده مسئول)t­_zinivand56@yahoo.com

[2].دانشیارگروه زبان وادبیّات عرب دانشگاه رازیgaamiri686@gmail.com

[3]. دانشجوی کارشناسی ارشدزبان وادبیّات عرب دانشگاه رازیn.maleki8994@gmail.com

[4]. دانشجوی کارشناسی ارشد  زبان و ادبیّات عرب دانشگاه رازیAlboghobeish94@gmail.com

 

 

المراجع

الکتب
-ابویزید، أشرف (2008م). محمود بیرم التونسی، عبت الشبّاب، د.ط، مصر: مکتبة الإسکندریة.
-التونسی، بیرم (2007م). الأعمال الشعریة الکاملة،د.ط، بیروت: دارالعودة.
-سعد،کمال (1993م). عاصفة من الحارّة المصریة، ط1، قاهرة: دارالأمین.
- سلیمان، خالد (1376ش). فلسطین و شعر معاصر عرب، ترجمه­ی شهره باقری و عبدالحسین فرزاد،چ1،تهران: چشمه.
-عماره، عاطف (2004م). امیرالشعراء العامیة بیرم التونسی،د.ط، القاهره:الحریة للنشر و التوزیع.
- الفاخوری، حنّا (1380ش). تاریخ الأدب العربی، چ2، تهران: توس.
-یوسف احمد، احمد (1962م). فنان الشعب محمود بیرم التونسی، ط1، بیروت: دار النهضة العربیة.
 
الدوریات
- سیدعفیفی، رمضان(1987م). «فی ذکرى البیرم التونسیّ»، مجلة المقتبس، جامعة الإسکندریة، الدورة 79، العدد 375، ص 59.
- العادلی، إسماعیل (1986م). «بیرم التونسیّ وصلاح جاهین على المسرح»، مجلة النور، جامعة قرطبه (الجزائر)، الدورة 37، العدد 17، صص 169-166
- غبن، عبدالفتاح (1964م). «بیرم التونسیّ الشاعر»، مجلة الإشراق، جامعة عین شمس(بیروت)، الدورة13، العدد 7، صص 76-63.
- غریب،سلیمان (1977م). «فی ذکری عمدة الزجل أنا و بیرم التونسیّ»، مجلة الأضواء، جامعة الأسیوط،الدورة 34، العدد 128، صص 57.
- القبانی،عبدالعلیم (1964م). «بیرم التونسیّ شاعر الشعب»، مجلة الزیتون، جامعة التونس، الدورة 7، العدد 19، صص 78-77.
- الماردینی، زهیر (1359م). «بیرم الثائر»، مجلة العرفان اللبنانیة، العدد 688، 689، 690،صص 41- 98.
- مختاری، قاسم و محمود شهبازی (1390ش). «جلوه­های پایداری در شعر عمر ابوریشه»، نشریه­ی ادبیات پایداری دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال دوم، ش 4، صص 544-519.
- المعفیفی، المجدی (1982م). «عین الکامیرا عند بیرم التونسیّ»، مجلة المقتطف، جامعة ملک القابوس، الدورة 77، العدد 102، 47-44.
-النقاش، رجاء (1972). بیرم التونسی و الوجدان الإشتراکی، العدد10، صص 9-8.
 
الإنترنت
 
https://fa.wikipedia.org/wiki-
 http://www.shbabmisr.com
آفاق الحضارة الاسلامية
المجلد 22، العدد 1 - الرقم المسلسل للعدد 43
الربیع و الصیف
2019
الصفحة 141-158

ملفات

شارك

إرسال الاستشهاد إلى

الإحصائيات